Nico Tydeman, Zenmeester in Amsterdam, hoorde ik eens zeggen: ‘Verbondenheid vind je op de bodem van je eenzaamheid’.

Zou het hier om kunnen draaien? Een ‘derde weg’, een manier om naar het huwelijk
te kijken die de tegengestelden van los staan (contract) en verbondenheid
(heilig instituut) in zich verenigt? Echte, volwassen verbinding is voor mijn gevoel
mogelijk, juist door de fundamentele eenzaamheid en het alleen staan onder ogen
te zien en te doorleven.

Dat vergt nogal wat. Het betekent dat ik de ander niet zie als degene die mij gelukkig
gaat maken, en in die zin laat ik de ander‘ los’. Overigens bedoel ik daarmee niet
een ‘open’ of losse relatie; dat is niet waar het me om gaat. Bovendien verwondt
een dergelijke relatie mogelijk, zoals Hegel aangeeft.

Nee, het ‘los staan’ dat ik bedoel heeft ermee te maken dat ik mijn geluk, maar ook
mijn ongeluk, geheel voor eigen rekening durf te nemen. Pas als ik niet meer aan
de ander hang, kan ik hem of haar echt zien en ruimte geven. Het gaat erom de
ander ruimte te geven om te groeien. En dat kan alleen als ik de ander niet langer
‘nodig heb’ voor mijn geluk. Prof. Van Steenwegen hoorde ik hierover in een lezing
eens zeggen: ‘scheiden voordat je gaat scheiden’. Scheiden in de zin van mijn eigen
leven op me nemen. Me niet zo met die ander bemoeien. Die ander niet zien als
diegene (denk aan Fromm) die mij iets dient te leveren.

In die ruimte is het ook mogelijk om over een moeilijk onderwerpen als geld te
praten. Wat gun ik die ander? Wat wil ik echt voor die ander doen? In het licht
van de bovenstaande ‘volwassen verbondenheid’, die zowel het los staan als het
samenzijn in zich heeft, wordt ook duidelijk dat dit noch een koehandelaanpak,
noch een romantisch versluierde belichting nodig heeft.

Het is liefdevol om het hier tijdig over te hebben. Niet twee weken voor het huwelijk.
Dat is niet eerlijk. Dan geef ik de ander niet langer de kans om oprecht in gesprek
te gaan. En ja, het is eng. Natuurlijk is het eng. Maar ik denk dat de kern van een
duurzaam huwelijk erop neerkomt dat ik de veiligheid niet langer bij de ander zoek;
sterker nog, dat ik inzie dat die veiligheid om te beginnen al een illusie was. Niets
is ooit zeker, onwrikbaar of voor altijd. Dat ten volle beseffen en tóch volledig voor
de verbintenis van het huwelijk gaan … dát is pas liefdevol.

Een eerlijk gesprek over huwelijkse voorwaarden kan ik alleen maar voeren als
naar het geheel gekeken wordt, naar zowel het relationele als het financiële. Het
lijken tegenovergestelden, geld en liefde, maar is dat wel zo? Is de bindende factor
misschien niet vertrouwen? Vertrouwen, waar het woord trouwen ook in zit. En
dan heb ik het niet over een naïef vertrouwen, maar een vertrouwen dat uit een
dieper weten komt – een weten dat begint en eindigt bij mezelf.

Om op de kop van het bericht uit de inleiding terug te komen: ik zou mensen willen
oproepen om juist niet langer te gaan voor ‘ja, maar …’ Als iemand ‘ja, maar’
zegt, is dat eigenlijk een ‘nee’. Dat is een valse start. Durf in plaats daarvan te gaan
voor ‘ja, én’! Ik wil met je trouwen én ik wil het goed met je regelen. Als dat lukt,
als dat er allemaal mag zijn, dan sluit je een huwelijk waarbij het geheel onder
ogen wordt gezien.

Werkelijk niet gemakkelijk. Wel liefdevol … en duurzaam.

Bronvermelding:
Boek Prenups, F. Schonewille, L.H.M. Zonnenberg
Hoofdstuk Duurzaam huwelijk, J.M. Veldkamp
Uitgever: Maklu-Uitgevers nv

Lente blaadjes - Julia Veldkamp - Duurzaam Huwelijk

Het huwelijk: een heilige weg?